INTERVJU Julio Marić: Zahvaljujući znanju stečenom u Kotoru postigao sam uspjeh

Svečanim otvaranjem XVIII KotorArt Don Brankovih dana muzike u subotu, 13. jula, dirigovaće maestro Julio Marić, dirigent i kompozitor, i nekadašnji đak kotorske muzičke škole. Na koncertu će premijerno biti izvedene kompozicije mlađe generacije crnogorskih kompozitora, Nine Perović i Ivana Marovića, porudžbine Festivala povodom obilježavanja 40 godina od strašnog zemljotresa koji je zadesio Kotor i crnogorsko primorje, i 40 godina od stavljanja Kotora na Listu svjetske baštine UNESCO-a. 

Na otvaranju ovogodišnjeg Festivala dirigovaćete u gradu u kome ste započeli muzičko obrazovanje. Kakve Vas uspomene vežu za Kotor? 
Sve najljepše mi se dogodilo u Kotoru. Završio sam Srednju muzičku školu „Njegoš“ u Kotoru, gdje mi je direktor škole Anton Pogačara predavao violinu, a Vida Matjan klavir. Od njih sam naučio kako treba raditi. Violinu sam počeo da sviram u Gradskom simfonijskom orkestru još kao učenik trećeg razreda srednje škole, a kao profosor sam počeo da radim u školi koju sam netom završio. Jednostavno rečeno, sve kasnije što sam postigao, postigao sam zahvaljujući stečenom znanju i radnim navikama koje sam usvojio u Kotoru.

Kada ste poslednji put dirigovali u Crnoj Gori? 
Dirigovao sam u Podgorici 2017. godine, na koncertu povodom proslave 70 godina Muzičke škole „Njegoš“, sada „Vasa Pavić“. Simfonijski orkestar, koji je do mog dolaska pripremala Irena Vuković, formiran je od tadašnjih redovnih i bivših učenika škole „Vasa Pavić“, i muzičara Simfonijskog orkestra Crne Gore. 

Na koncertima u našem regionu  nemamo često priliku da slušamo savremenu muziku. Sa kakvim se izazovima susreće dirigent prilikom premijernog izvođenja ovakvih djela? 
Svaka premijera je teška, i svaki čovjek je prema nepoznatom nepovjerljiv, jer se ponekad dešavaju i štamparske greške u partituri, greške autora i dr. U svakoj umjetnosti imate manje ili više uspjela djela, pa tako i u muzici, bez obzira na vrijeme nastanka. Mi se, kao izvođači, moramo truditi da slušaocima što bolje predstavimo djelo koje izvodimo, bez obzira što mislimo o tom djelu. Muzičari rađe sviraju neko djelo koje su već svirali, i to je ljudski. Sve su to problemi sa kojima se susrećemo prilikom premijernog izvođenja.

Školovali ste se i radili u gotovo svim republikama bivše Jugoslavije - u Crnoj Gori, Srbiji, Bosni i Hercegovini, Hrvatskoj. U odnosu na vrijeme kada ste počinjali karijeru, kakva je budućnost sada pred mladim muzičarima? 
Za mlade ljude nije ni teža ni lakša sudbina nego prije. Mislim da glavni problem leži u obrazovanju, jer se ne stvaraju novi, sposobni kadrovi. Dekani fakulteta i rukovodioci umjetničkih institucija najčešće se ne biraju prema sposobnosti i školskoj spremi. To je stvarnost. Činjenica je da je u svim zemljama regiona dosta muzičara angažovano iz drugih zemalja.  

Da li postoji saradnja među zemljama u regionu? 
Saradnja među zemljama u regionu nije kao što je nekad bila. Danas je sve to nekako „ja tebi, ti meni“. Nema, na žalost, nikakve saradnje među institucijama. Nema čak ni saradnje unutar jedne zemlje.

Svaki dan po nekoliko sati komponujete, vrlo ste posvećeni stvaralačkom procesu i imate zavidnu disciplinu u radu. Da li je to "recept" za uspjeh? 
Da, u radu je spas i „recept“ za uspjeh. Svakodnevno radim po nekoliko sati. I kad sam najumorniji, ja radim, jer me rad odmara. 

Iako ste napunili 82 godine, i dalje ste aktivni na sceni. Kako čuvate i održavate zdravlje i snagu?
Vodim uredan život, radim ono što volim i čuvam se „prijatelja“.

Julio Marić, dirigent i kompozitor, muzičko obrazovanje započeo je u Kotoru, gdje je bio član Gradskog simfonijskog orkestra. Klavir je studirao na Muzičkoj akademiji u Beogradu, a osnovne i magistarske studije dirigovanja završio je na Muzičkoj akademiji u Sarajevu. Pedagošku aktivnost započeo je u Kotoru 1956. godine. U zvanju redovnog profesora radio je na Muzičkim akademijama u Sarajevu, na Cetinju, i na Univerzitetu „Džemal Bijedić“ u Mostaru. Kao dirigent, radio je sa Simfonijskim orkestrom i Mješovitim zborom RTV Sarajevo, kao i s drugim orkestrima u bivšoj Jugoslaviji, nastupajući u zemlji i inostranstvu na više od 500 koncerata. Autor je blizu 600 klavirskih, kamernih djela, solo pjesama, muzike za televiziju, dječje muzike, baleta Izložba slika, kao i popularne pjesme Ja te pjesmom zovem. Dobitnik je brojnih nagrada i priznanja Udruženja kompozitora BiH, Udruženja muzičkih umjetnika BiH, Muzičke produkcije RTS-a, Šestoaprilske nagrade grada Sarajeva, Zlatne plakete Muzičke akademije u Sarajevu i Hrvatskog društva glazebenih umjetnika. Član je brojnih komisija na u Univerzitetima u Bosni i Hercegovini i Crnoj Gori, strukovnih udruženja i stalni gost-dirigent Dubrovačkog i Mostarskog simfonijskog orkestra.
Nataša Đačić