INTERVJU ROBERT VEBER: Crna Gora pripada evropskoj porodici
U godini kada se zbog pandemije i opasnosti od virusa kovid 19 mnoge manifestacije sa dugom tradicijom odlažu i otkazuju, Crna Gora i Kotor se moraju osjetiti privilegovani Festival KotorArt kontinuirano nastavlja i obilježava 19. izdanje, a ljubitelji muzike imaju priliku ponovo da vide umjetnost uživo. Iako se planirani programski sadržaj u znatnoj mjeri razlikuje od realizovanog, iako je cio festival trebalo da protekne u obilježavanju 250 godina od rođenja velikana, jednog od najznačajnijih kompozitora, Ludviga van Betovena, XIX KotorArt don Brankovi dani muzike se zatvaraju koncertom koji je dugo pripreman i planiran. Realizaciju završnog koncerta pod nazivom “Betoven, vječna inspiracija” pomogla je Ambasada Savezne Republike Njemačke u Crnoj Gori, koja kroz partnerski i sponzorski odnos pruža veliku podršku i započinje saradnju sa Festivalom.
Svečani koncert zatvaranja ovogodišnjeg Festivala održaće se večeras na trgu ispred Katedrale Sv. Tripuna. Crnogorski orkestar mladih, pod upravom maestra Tomislava Fačinija, premijerno će izvesti kompoziciju “Beethoven 2020” crnogorskog kompozitora Aleksandra Perunovića, narudžbinu Festivala, kao i “Sonatu za klavir u c-molu, op. 13 (Patetična)” i “Veliku fugu op. 113” Ludviga van Betovena, u obradi za gudački orkestar. Koncert će poslužiti i kao obilježavanje početka predsjedavanja Njemačke Savjetom Evropske unije.
“Postoji snažna veza između Betovena i Evropske unije: melodija evropske himne potiče iz Devete simfonije Ludviga van Betovena, odnosno muzike na lirsku pjesmu ‘Oda radosti’ Friedriha Šilera. Himna simbolizuje zajedničku, idealnu viziju koju su imali i Betoven i Šiler da su svi ljudi braća (danas bismo dodali i sestre). “Odom radosti” Betoven je bez riječi, koristeći univerzalni jezik muzike, naglasio evropske vrijednosti slobode, mira i solidarnosti. Koncert predstavlja odličnu priliku da ukažemo počast ovom veličanstvenom umjetniku 250 godina nakon njegovog rođena, te istovremeno i skrenemo pažnju javnosti na njemačko predsjedavanje Savjetom Evropske unije u drugoj polovini 2020. godine”, kaže Robert Veber, ambasador Savezne Republike Njemačke u Crnoj Gori.
Njemačka, država sa izuzetnim nasljeđem i vrlo živim savremenim muzičkim životom dala neke od najvećih muzičkih genija. “Oda radosti” je od 1985. godine zvanična himna Evropske unije. Da li je nacionalni identitet nestao pred evropskim identitetom, koji je raznovrsniji, otvoreniji, tolerantniji? Da li je nacionalni interes ‘nestao i utopljen’ u neki veći?
Veliko postignuće Evropske unije je upravo spoznaja da smo zajedno snažni, da dijelimo zajedničke vrijednosti i da nam je svima bolje kada se za ove vrijednosti zalažemo zajedničkim snagama i kada zajedno odgovaramo na izazove globalizovanog svijeta. Osnaživanje zajedništva unutar Evropske unije i bliska saradnja sa svim zemljama članicama jesu u središtu naše spoljne politike i predstavljaju slogan našeg predsjedavanja Savjetom Evropske unije: Zajedno za oporavak Evrope. To ipak ne podrazumijeva da nacionalni interesi nestaju. Njemačka želi efikasno da zastupa svoje nacionalne interese u Briselu baš kao i druge zemlje članice. Ipak, nacionalni interesi država članica i evropski interesi u mnogim aspektima nisu međusobno suprotstavljeni. Članstvo u Evropskoj uniji je poput života u porodici: svaki pojedinac pravi kompromise, nešto pruža i zauzvrat dobija. Na kraju je svakom članu bolje unutar porodice nego kada je sam.
Kako muzičko nasljeđe, a posebno “Oda radosti” kao simbol univerzalnog jedinstva, solidarnosti i radosti, spaja narode i države? Kako ovaj Festival i muzička umjetnost generalno doprinose povezivanju naroda i država i svjedoče pripadnosti evropskoj civilizaciji?
Betovenova “Oda radosti” je, u obliku melodije bez teksta, himna Evropske unije. Upravo je iz tog razloga ova melodija i odabrana, jer simbolizuje jedinstvo ljudi izvan granica i kulturnih razlika. Muzika ne važi bez razloga za univerzalan jezik, i za razliku od književnosti, filma ili pozorišta djeluje izvan državnih i kulturnih granica za razumijevanje muzike nije potreban prevod. Festivali spajaju ljude i umjetnike iz različitih kultura, podstiču komunikaciju i intelektualnu razmjenu, i time stvaraju bliskost i veze među ljudima. U tom smislu, festivali predstavljaju svjedoke civilizacije.
Imali ste priliku da upoznate istorijsko i kulturno nasljeđe, i aktuelno umjetničko stvaralaštvo Crne Gore, koje je, kao i država, skromnog obima, ali veoma raznovrsno. Koliko nas (Crnu Goru) materijalna i nematerijalna baština povezuje sa Evropom? Kako vidite evropski identitet Crne Gore?
Crnogorsku kulturnu scenu doživljavam kao veoma živu, raznoliku i interesantnu. Simfonijski orkestar i nacionalno pozorište nude veoma raznolik program, koji obogaćuju i gostovanja u regionu i međunarodno poznatih umjetnika poput Ikera Sančeza i Ukrajinca Andreja Zoldaka. Festival KotorArt predstavlja vrhunac kulturnog ljeta u Crnoj Gori, ove godine sa fokusom na Betovena povodom 250 godina od njegovog rođenja. Dopada mi se i dinamična džez scena, klubovi u Podgorici, kao i Džez festival “Made in New York” u Podgorici, te festival u Petrovcu. Dug suživot različitih nacionalnosti i vjeroispovjesti u Crnoj Gori je ostavio traga i veoma dobro se uklapa u vrijednosti koje simbolizuju Evropu, odnosno Evropsku uniju: tolerancija, solidarnosti, sloboda i mir. Crna Gora pripada Evropi, našoj evropskoj porodici. Put u Evropsku uniju neće uvijek biti lak, postojaće prepreke i puno posla je pred nama, posebno u oblasti daljih reformi. Ali Njemačka je snažan partner Crne Gore i podržaće Crnu Goru na tom putu.
