Muzičko slavlje na trgu ispred Katedrale Sv. Tripuna

Svečanost otvaranja Don Brankovih dana muzike se već više godina vezuje za širi kontekst onoga što je u etimologiji riječi festival ukorijenjeno.
Muzičkim slavljem na trgu ispred Katedrale Sv. Tripuna obilježen je početak jednomjesečne serije koncerata umjetnika iz zemlje, regiona i iz cijelog svijeta, kao i Dan državnosti Republike Crne Gore. S tim u vezi, muzički, istorijski, kulturni, pa i politički kontekst, barem kao reperkusija onoga što se prethodnih nedjelja odigravalo na relaciji Kotor art Kotor Ministarstvo kulture, nijesu nikada bili snažnije isprepleteni.
Događaj u cjelini prenio je snažnu poruku o vrijednostima kulturne baštine, u isto vrijeme očuvane i narušene. U tom smislu, umjetnički direktor Don Brankovih dana muzike, pijanista Ratimir Martinović u ovogodišnji festivalski koncept ugradio je temu duhovne baštine i njene reinterpretacije simbolično, kroz sam naziv događaja Korijeni i moto festivala Kotor art renesansa, i suštinski, interpoliranjem Bokeškog kola u umjetnički sadržaj svečanog otvaranja.

Odsjaj klasicizma

Nakon državne himne u izvođenju Festivalskog orkestra KotorArta pod vođstvom maestra Vahana Mardirosijana, publici se obratio dr Antun Sbutega, admiral Bokeljske mornarice, ističući korijene Bokeškog kola i značaj koje ono ima u istoriji kulture i civilizacije. Potom, predsjednik opštine Kotor, Vladimir Jokić, ukazao je na kulturne vrijednosti koje grad sa sobom nosi i važnost njegovanja umjetničkih praksi u Kotoru. Kao jedini ovogodišnji pokrovitelj Kotor arta, grad nije odustao od podrške jednom od najvećih i najznačajnijih festivala u regionu, pokazujući time savjesnost u očuvanju i nadogradnji kulturnog identiteta Kotora.

U prvom dijelu svečanosti nastupio je pijanista Ratimir Martinović, koji je sa Festivalskim orkestrom izveo Koncert za klavir u C-duru, br. 1, op. 15 Ludviga van Betovena. Ovo kompozitorovo rano djelo sa odsjajem "čistog klasicizma, srodno poetici Mocarta, bilo je ozbiljan izazov, kako za pijanistu tako i za orkestar, u prikazivanju preglednosti fakture i forme, jasne melodijsko-ritmičke logike, uprkos okolnostima koje su narušavale taj ideal klasične ljepote. U tome i jeste poenta doživljaja muzičkog koncerta na otvorenom, koji nije ni moguć u tišini, čak ni relativnoj, jer djelu kao muzičkom tekstu partituri u ovoj situaciji suprotstavlja se muzičko djelo kao interpretacija "obogaćena" nekom drugom "muzikom". Stoga, povremeni nerazgovetni razgovori sa dalekih pjaca, mjauci mačaka u prolazu, te jaki udari vjetra u mikrofone, postaju neodvojivi dio muzičkog djela. U solističkoj kadenci, pred kraj prvog stava, Matinović je publiku uveo iz sfere mocartovske suptilnosti u sferu betovenovske dramatike, otvarajući joj svoj svijet doživljaja muzike.

Zajedništvo

Drugi dio programa bio je tematski jedinstven. Premijerno prikazivanje filma Dušana Vulekovića o kulturnoj baštini Kotora, bilo je šlagvort za premijerno izvođenje kompozicije Varijacije na temu Kola Bokeljske mornarice. Ovogodišnjom porudžbinom, Festival je okupio mlade autore iz država bivše Jugoslavije: Marijanu Janevsku iz Makejrka Kovača iz Bosne jovine, Šonju Mutić Mje, Uršulu Jašovec Slovenije, Antonija 5abića iz Hrvatske, te crnogorsku kompo zitorku Ninu Perović, kao koorđinatorku projekta. Premda su u ovom slučaju varijacije shvaćene na nivou kompozitorske tehnike, a ne prvenstveno kao klasične forme, autori su, baratajući zvukom gudačkog orkestra, nadogradili poznatu temu iz različitih apekata, kao što su razvoj muzičkog materijala (Janevska), harmonija (Mutić), melodija (Jašovec). Međustavove, koje je pisala Perović, izvodili su članovi Gradske muzike Kotor, koji proslavljaju 175 godina postojanja svog društva. Od jedne trube do punog limenog sastava sa udaraljkama, zvuk je bio pozicioniran iza i pored gledališta, odakle su se muzičari kretali prema sceni. Bokeško kolo, sa koreografskom tradicijom dugom više od milenijuma, zazvučalo je na kraju u cjelini, kada su se Festivalskom orkestru Kotor arta pridružili svi članovi Gradske muzike Kotor. Shodno svom etnološkom i kulturološkom značenju, kolo je na Kotor artu pokazalo neraskidivo zajedništvo, koje opstaje uprkos društveno-političkoj svakodnevici.

Boris MARKOVIĆ