Vremenskom kapsulom direktno u barok
Posmatrano prije svega kao zvučnu pojavnost, barokno muzičko djelo treba da zaokupi pažnju svakog izvođača koji ozbiljno želi da se pozabavi načinom njegove interpretacije. Uslijed brojnih istraživanja tokom prošlog vijeka, danas je veoma moguće približiti autentični zvuk baroka savremenom slušaocu, uz sve specifičnosti starih instrumenata, varijabilnosti muzičkog teksta, uobičajenih improvizatoskih praski itd. Imajući sve to u vidu, kao i višegodišnju ozbiljnu koncertnu praksu, članovi italijanskog ansambla Akademija Bizantina predstavili su zvuk baroka na KotorArt Don Brankovim danima muzike. Oni su u nedjelju, 17. jula u Bogorodičinom hramu u Prčanju izveli djela italijanskih i engleskih kompozitora na instrumentima napravljenim po uzoru na instrumente iz vremena baroka.
Predvođen violinistom i dirigentom Alesandrom Tampjerijem, ansambl Akademija Bizantina čine još violinista Gabriele Pro, violončelista Paolo Balanti, zatim Đovani Valđimilji koji svira violone, potom Ticijano Banjati koji svira lautu i baroknu gitaru, kao i čembalistkinja Kjara Katani. Inače, ansambl je nastao u Raveni 1983. godine i nakon samo nekoliko godina rada interpretaciju je počeo da zasniva na pravilima baroknog stila, bez ikakvih modifikovanja muzičkog teksta, oslanjajući se na zvuke starih instrumenata. Ansambl je, redesledno, na KotorArtu izveo Foliju Đovanija Batiste Realija, Trio sonatu Baldasarea Galupija, Svitu u e-molu Nikola Mateisa, Čakonu Antonia Kaldare, potom Čakonu Henrija Persla, Trio sonatu Pjetra Antonia Lokatelija, te Foliju Antonia Vivaldija. Kada je riječ o trio sonatama, baroknom žanru zasnovanom na tri dionice, umjetnici su pribegli dozvoljenom i za barokno doba uobičajenom udvajanju dionica – najčešće donje, basove dionice obogaćene harmonijama (generalbas), te smo ta djela slušali u raskošnom zvuku šest instrumenata (umesto tri).
Bogatstvo kontrasta homofone i polifone fakture, tihe i glasne dinamike, kao i bogatstvo drugih odlika tipičnih za estetiku muzičkog baroka kao što su virtuoznost ili ritmička motoričnost, sublimirano je kroz interpretaciju dvije folije venecijanskih kompozitora, Đovanija Batiste Raelija i Antonija Vivaldija. Ovaj specifičan i veoma važan barokni žanr varijacione forme, čiju osnovu čini tema zasnovana na utvrđenom harmonskom obrascu, umjetnicima je poslužio da se poigraju riječima i naprave naziv koncerta – Umjetnost ludosti od Venecije do Londona, ističući bukvalno značenje termina folija – ludost, na italijanskom.
Odabir ansambla Akademija Bizantina za ovogodišnji programski repertoar bio je jedan filigranski potez KotorArta, jer je ansambl pred posetioce Festivala prikazao suštinu barokne izvođačke praske, kao da je iz svojevrsne vremenske kapsule izneo živu muziku baroknih crkava, dvorova i trgova.
Boris Marković
